طلا، فلز خاص
زمانی که کاوشگران اسپانیایی برای اولین بار به سرزمین جدیدی راه یافتند، با مردم آمریکای جنوبی ملاقات کردند. آنها زندگی کاملا متفاوت با یکدیگر داشتند و به زبانهای متفاوتی صحبت میکردند. تنها وجه مشترک آنها با هم طلا بود، که برای ساختن بعضی از مهمترین اشیاء خود استفاده میکردند. طلا با داشتن درخشش بسیار، رنگ زرد، مقاومت در برابر زنگ زدگی و قابلیت چکشخواری همه ویژگیهای یک فلز جذاب را دارد.
تاریخچه طلا در ایران
در زمان مادها از معادن طلا در پیرامون همدان بهره برداری شده بود. در کوههایی که مادها برای سکونت برگزیده بودند مس، آهن، طلا، نقره، سنگ مرمر و سنگهای گرانبها به دست آورده بودند.
در ایران عمدتا طلا، نقره، مس، آهن، سرب و زرنیخ استخراج میشد، این فلزات بیشتر در نواحی کرمان وجود داشته است.
در زمان ساسانیان نمایندههای چین که بین سالهای 455 و 531 میلادی به دربار ایران رفت و آمد داشتند، درباره ایران این چنین نوشتهاند که در تیسفون پایتخت ساسانیان محصولات طبیعی همچون طلا، نقره، مرجان، عنبر، مروارید، آهن، مس و جیوه وجود داشته است.
در ایران معادن طلا و نقره هم یافت شده بود که شاه عباس تصمیم به استخراج آنها گرفت ولی چون خرجش بیشتر از درآمدش بود از این کار منصرف شد.
در زمان قاجاریه و همچنین در دوره امیرکبیر اقداماتی برای بهره برداری از معادن طلا انجام شد. از معدن طلای موته در نزدیکی دلیجان در این دوره بهره برداری شد.
طلا مهمترین استاندارد پولی در جهان محسوب میشود که بیشترین استفاده آن در ساخت سکه و شمش است. طلا هم میتواند به عنوان ذخایر پولی و هم سرمایه ملی و پشتوانه اقتصادی کشور باشد.
انواع طلا
در صورتی که طلا با مس و نقره ترکیب شود و البته مقدار طلای آن بیشتر باشد، طلای زرد به وجود میآید. ولی اگر طلا با نقره، مس و روی مخلوط شود، اگر نقره این ترکیب بیشتر باشد، طلای سبز حاصل میشود. اگر طلا و مس مخلوط شود و مقدار مس آن بیشتر استفاده شود، طلای قرمز یا صورتی (رزگلد) به دست میآید.
طلای سفید ترکیبی از طلا، پالادیوم، نیکل، روی و نقره است. البته برای سفیدتر شدن آن از روکش رادیوم برای پوشش آن استفاده میکنند.
کاربرد فلز طلا در صنایع مختلف
سرمایه گذاری و پول
طلا عنصری با ارزش و عرضه آن بسیار محدود است. مدت طولانی است که طلا به عنوان واسطه مبادله یا پول مورد استفاده قرار میگیرد. اولین استفاده طلا در معاملات تقریبا به 6000 سال پیش باز میگردد. در معاملات نخستین از تکههای طلا یا نقره استفاده میکردند. ویژگیهایی چون کمیاب بودن، سودمند بودن و مطلوب بودن طلا آن را به فلزی با ارزش تبدیل کرده است.
هم اکنون سکههای طلا برای معاملههای مالی کاربرد زیادی ندارد. در واقع سکهها در وزنهای خاص تولید میشوند و مردم میتوانند مقادیر کمی از این فلز را برای سرمایهگذاری خریداری کنند.
استفاده از طلا در حوزه الکترونیک
مهمترین کاربرد صنعتی این فلز در ساخت وسایل الکترونیک است. دستگاههای الکترونیکی با ولتاژها وجریانهای بسیار کمی کار میکنند که به راحتی با خوردگی در نقاط تماس قطع میشوند.
طلا فلزی کارآمد است که میتواند به خوبی جریانهای ریز را تحمل کند و از خوردگی محفوظ باشد.
قطعات الکترونیکی ساخته شده با طلا امنیت بالایی دارند که در کانکتورها، اتصالات سوئیچ، اتصالات لحیم کاری، سیمهای اتصال و نوارهای اتصال کاربرد دارند.
مقدار بسیار ناچیزی از طلا در هر وسیله الکترونیکی استفاده میشود. طلا در وسایلی مانند ماشین حساب، تلفنهای همراه، دستگاههای دیجیتال، سیستمهای موقعیت یابی جهانی و… استفاده میشود.
استفاده در رایانهها
در رایانهها یا لپ تاپها نیز از این فلز با ارزش استفاده میشود. طلا برای انتقال سریع و دقیق اطلاعات دیجیتالی به هدایت کننده کارآمد و قابل اطمینان احتیاج است. طلا بر روی فلزات دیگر آبکاری میشود و با مقدار کمی از نیکل یا کبالت آلیاژ میشود تا دوام بیشتری داشته باشد.
استفاده در دندان پزشکی
به علت عملکرد و جذابیت و زیبایی که طلا دارد در دندانپزشکی هم استفاده میشود. از آلیاژهای آن برای پر کردن، تاج، پل و وسایل ارتودنسی استفاده میشود. طلا فلزی است که از لحاظ شیمیایی بی اثر وغیرآلرژی زا است و کارکردن با آن برای دندانپزشک بسیار آسان است.
استفاده در هوافضا
در وسیله نقلیهای که طلا در آن به کار رفته باشد دیگر نگرانی وجود ندارد زیرا نیازی به روغن کاری و نگهداری و تعمیر ندارد. به همین دلیل است که در وسیلههای نقلیه فضایی از طلا با روشهای مختلفی استفاده میشود.
در بسیاری از قسمتهای هر وسیله نقلیه فضایی فیلم پلی استر روکش شده با طلا وجود دارد. این فیلم تابش مادون قرمز را منعکس میکند و به ثبات دمای فضاپیما کمک مینماید. بدون داشتن این روکش، قسمتهای تیره فضاپیما مقدار بسیار زیادی گرما را جذب میکند.
از این فلز به عنوان روان کننده بین قطعات مکانیکی استفاده میگردد. در فضای خلاء، روان کنندههای آلی تبخیر و در اثر تابش شدید تجزیه میشوند. طلا مقاومت برشی بسیار کمی دارد و یک فیلم نازک از طلا بین ناحیههای مهم در حال حرکت به صورت روان کننده استفاده میشود.
خرید طلای با کیفیت
برای خرید طلا استانداردهایی در نظر گرفته شده است که ارزش طلا با توجه به خالص بودن آن مشخص میشود. به این صورت که هرچه طلا خالصتر باشد، ارزش بیشتری دارد و از قیمت بیشتری برخوردار است. طلای خالص دارای عیار 24 است.
طلای 24 عیار بسیار نرم است و احتمال ابتلا به آلرژی و حساسیت نیز در استفاده از نوع طلاها وجود دارد. برای استفاده از طلا به مدت طولانی بهتر است از طلای 18 عیار استفاده کنید زیرا دوام بیشتری دارد و موجب آلرژی برای پوست شما نمیشود. زیور آلات طلایی معمولا به رنگ زرد هستند، ولی همان طور که گفته شد رنگهای صورتی، سفید و سبز آن در ترکیب با فلزهای دیگر ایجاد میشود.
تشخیص طلا از بدل
جهت تشخیص طلای اصل از نوع بدل یا تقلبی روشهای مختلفی وجود دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره میکنیم:
با استفاده از اعداد حک شده روی آن
یکی از راههای تشخیص طلا از بدلیجات، اعداد حک شده روی آن است. کد حک شده باید واضح و خوانا باشد. این کد همه اطلاعات طلا را نمایش میدهد.
تشخیص طلا از روی رنگ آن
طلایی که اصل باشد هیچ وقت تغییر رنگ نمیدهد و رنگ آن ثابت میماند. ولی در بدلیجات بعد از مدتی رنگ اولیه از دست میرود.
تشخیص طلا با گاز گرفتن آن
یکی از قدیمیترین روشهای تشخیص طلا از بدلیجات گاز گرفتن آن است. از آن جایی که طلا بافتی نرم دارد، با گاز گرفتن آن جای دندان باقی میماند. هر چه عیار طلا بیشتر باشد نرمتر است و جای دندان روی آن مشخصتر است.
تشخیص طلا با آهنربا
طلا به آهنربا نمیچسبد، در صورتی که زیور آلات شما به آهنربا جذب شود، بدلیجات هستند.
تشخیص طلا با سرکه
بدلیجات، به سرعت با سرکه واکنش میدهند و رنگ آنها تیره میشود. برای تست کردن زیور آلات خود یک ظرف سرکه را آماده کنید و زیور آلاتی را که میخواهید تست کنید به مدت 5 دقیقه داخل آن قرار دهید. در صورتی که رنگ آن عوض شود، بدلیجات است.
تشخیص طلا با ید
ید هیچ اثری روی طلا به جای نمیگذارد. کافیست مقداری ید روی سطح طلا بکشید، در صورتی که رد آن باقی ماند، زیور آلات شما بدل است، در غیر این صورت طلای شما اصل است.
در این مقاله سعی کردیم درباره با ارزشترین فلز دنیا که در جلا و جذابیت نادر است، مطالبی را ارائه دهیم. درباره تاریخچه طلا، انواع طلا، کاربرد طلا در صنایع مختلف، روشهای تشخیص طلا از بدل مطالبی بیان شده است. امیدواریم اطلاعاتی مفید در اختیارتان قرار داده باشیم.
اگر به دنبال معتبرترین صرافی در اصفهان میگردید، پرشیا ارز آماده خدمت رسانی به شما عزیزان است.