همه تلاش می‌کنند تا بتوانند پول بیشتری داشته باشند تا زندگی مفرحی را برای خود و خانواده‌شان رقم بزنند. دغدغه‌ی هر انسانی در طول زندگی پیدا کردن شغل مناسب است که بتواند مخارج زندگی‌اش را تامین کند. این که هر فردی بتواند در شغل یا کار خود موفق باشد بستگی به شرایط محیطی، تلاش، پشتکار و موقعیت او دارد. هدف از کار کردن، به دست آوردن پول است.
مخترع پول
از نظر اقتصاددان‌ها هر چیزی که به صورت عمومی توسط مردم به عنوان ابزاری برای تبدیل کالا و خدمات به یکدیگر مورد استفاده قرار بگیرد، پول نامیده میشود.
لیدیه
بسیاری از افراد بر این باور هستند که اولین مخترع پول در لیده بوده است. تقریبا حدود 700 سال قبل از میلاد، لیدی‌ها اولین فرهنگ غربی بودند که سکه ضرب کردند. پس از آن سایر کشورها سکه‌های مخصوص به خود را با میزان ارزش مشخصی ضرب کردند. با توجه به گفته‌های دو تاریخ نگار یونانی، لیدی‌ها اولین افرادی بودند که از سکه‌های طلایی و نقره‌ای استفاده کردند و خرده فروشی را در مکان‌هایی دائم راه اندازی کردند.
اولین سکه‌ها از طلا و نقره نبودند، بلکه از آلومینیمی که از ترکیب هر دو بود ساخته می‌شد و الکتروم نام داشت بودند.
سامری‌ها
شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد پول حتی به قبل از تمدن بابل (حدود 2050 سال قبل میلاد) باز می‌گردد. جامعه‌های مختلفی از فلزات گران بها به عنوان پول استفاده می‌کردند. جالب است بدانید که سکه‌ها و اسکناس‌های جدید از فلزات گران بها ساخته نمی‌شوند و هرکدام دارای ارزش خاصی است که روی آن‌ها توافق شده است. اولین اسکناس فیلت یا پول بی پشتوانه در ایران به زمان قاجار حدود سال 1229 بازمی‌گردد.
تاریخچه پول
حدود هفت هزار سال قبل از میلاد در غرب و مرکز قاره آسیا تمدن‌هایی وجود داشتند که با استفاده از موادی مثل طلا، مس و قلع که از معادن غنی خود استخراج می‌کردند، ابزاری برای مبادله ایجاد کردند.
سه هزار سال قبل از میلاد، استفاده از شمش‌های طلا با وزن و ارزش استاندارد در شهرهای مصر و بین‌النهرین رایج شد. در همان دوره ارز کالا به وجود آمد. تمام جامعه‌ها شروع به استفاده از پول‌های استاندارد کردند. از مواردی که برای مبادله استفاده می‌شد، می‌توان به صدف در آسیای شرقی و آفریقا و سنگ، پوست حیوانات و سلاح‌هایی مانند چاقو و سرنیزه اشاره کرد.
سالیان بسیار این نوع مبادله وجود داشته و تا زمان پیدایش اولین واحد پولی (سکه)، چندین بار مورد اصلاح قرار گرفت. البته سکه‌ها همیشه به صورت گرد نبوده‌اند و در اندازه‌ها و شکل‌های مختلف بودند و همچنین فقط روی یک طرف آن تصویری هک می‌شده است.
در آن زمان‌ها که سکه ضرب می‌شد، افرادی بودند که سکه جعل می‌کردند. آن‌ها لبه‌های سکه‌ها را می‌تراشیدند تا از تکه‌های آن برای تولید سکه‌های تقلبی استفاده کنند. این اقدام آن‌ها با مجازات همراه بود.
پیدایش پول کاغذی
برای نخستین بار چینی‌ها از پول کاغذی استفاده نمودند. مردم چین مستقل از لیدی و یونانی‌ها شروع به ترویج سکه‌های خود کردند که با قالب‌های کوچک و فلزی ساختند.
بعدها چینی‌ها از سکه‌های گرد استفاده کرده و تصویر افراد برجسته را روی آن هک کردند. چینی‌ها اولین تمدنی بودند که در سال 100 میلادی با موادی مانند کتان، کنف، بامبو و پوست درخت توت به تولید کاغذ پرداختند. آن‌ها برای ضمانت مبادلات طولانی مدت شروع به نوشتن سند بدهی روی کاغذ و پوست گوزن نمودند.
این کاغذها به مرور زمان تبدیل به اسکناس رسمی شده و جایگزین سکه‌ها شدند. مقامات چین پیشنهاد کردند که بازرگانان سکه‌های فلزی خود را به خزانه دولت تحویل داده و به جای آن اسکناس دریافت کنند. حدود سال 960 میلادی استفاده از پول کاغذی در چین به صورت رسمی درآمد.
تاریخچه پول در ایران
در زمان داریوش اول، اولین سکه در ایران ضرب شد. نام سکه دریک بود و همچنین سکه‌ی دیگری که ترویج داشت، «شکل» بود با وزن 5.4 گرم از جنس نقره.
پول کاغذی تا اواسط قرن 16 در غرب فراگیر نبود. گسترش اسکناس با صدور اوراقی در معاوضه با طلا از طرف بانک‌ها شروع شد. اسکناس در زبان فرانسه Assignas نام گرفت که به معنای تضمین پرداخت وجه از سمت دولت بوده است.
قدیمی‌ترین اسکناس در ایران، اسکناس یک درهمی است که با نقش لااله‌الاالله و محمد رسول‌الله است و در دوره فرمانروایی کی‌تون مغول در سال 693 هجری قمری در تبریز به چاپ رسید، که چاو مبارک نامیده شد.
اولین بانکی که اسکناس‌های ایران را چاپ می‌کرده، بانک جدید شرق بود که مرکزش در لندن و در آسیا عملیات بانکی داشته است.
اسکناس‌های چاپ شده در بانک بازرگانی ایران منتشر شد. در سال 1267 هجری قمری امتیاز نشر اسکناس از بانک جدید شرق به بانک شاهی انتقال پیدا کرد.
بانک شاهی حق توزیع اسکناس را داشته و چاپ و سیاست‌های پولی برعهده بانک جدید شرق بوده است. در سال 1258 نمایندگان نخستین مجلس شورای ملی خواستار تاسیس بانک ملی شدند. سرانجام در سال 1306 بانک ملی به تصویب رسید و در 1307 کار خود را آغاز نمود.
یکی از سیاست‌های این بانک خارج کردن کنترل اقتصاد پولی ایران از دست خارجی‌ها بود. از سال 1339 انتشار اسکناس از بانک ملی به بانک مرکزی واگذار شد. همچنین از سال 1351 سازمان تولید اسکناس تاسیس و طرح تاسیس چاپخانه برای چاپ اسکناس تهیه شد. با راه اندازی دو خط تولید دیگر در سال 1367، خط تولید اسکناس به 4 واحد رسید و از آن پس همه اسکناس‌های جمهوری اسلامی ایران در داخل کشور به چاپ رسید.
همچنین در سال 1368 با واردات کاغذهای مورد نیاز طرح ساخت کارخانه تولید کاغذ اسناد بهادار نیز مطرح گردید.
پول چگونه اندازهگیری میشود؟
اندازه گیری پول به سه صورت انجام میشود:
M1: در این دسته انواع سکه‌ها و ارزها، سپرده‌های دیداری و چک‌های مسافرتی را شامل میشود. این دسته را ما به عنوان پول فعال می‌دانیم. به معنی این که در بین مردم در گردش است و به صورت فصلی، ماهانه، هفتگی و روزانه تغییر می‌کند.
M2: این دسته با شاخص دسته M1 و سپرده‌های مدت دار، سپرده‌های قرض‌الحسنه و سرمایه‌های غیر دولتی بازار است. البته این دسته را می‌توان به آسانی به نقدینگی تبدیل کرد.
M3: گسترده‌ترین نوع که شامل M2 و همه سپرده‌های بلند مدت، سرمایه‌های دولتی، توافقات خرید کوتاه مدت و دارایی‌های نقدی میشود.
آیا پول سرمایه است؟
به خودی خود پول سرمایه نیست، بلکه برای خرید کالا مورد استفاده قرار می‌گیرد و سرمایه به صورت مدت طولانی به سود و ثروت تبدیل میشود.
در واقع اسکناس‌هایی که به دست می‌آوریم و خرج می‌کنیم، سرمایه نیست، تنها وسیله‌ای آسان برای معامله کردن است. چاپ اسکناس شکوفایی اقتصاد را به همراه ندارد، بلکه موجب بی باوری به دولت و سقوط ارزش پول کشور می‌گردد.
در این مقاله درباره پول، پیدایش پول در جهان و تاریخچه پول در ایران، مخترع پول و اندازهگیری پول توضیح داده شده است. امیدواریم مطالب مفیدی را در اختیار شما قرار داده باشیم. صرافی پرشیا ارز معتبرترین صرافی اصفهان آماده خدمت رسانی به شما مشتریان محترم است.
